مسیح اسم حضرت عیسی عَلَيْهِ السَّلاَمُ است که پیروان وی خویش را مسیحیان می نامند. گفته میشود عیسی عَلَيْهِ السَّلاَمُ را بخاطر مسیح می نامند که در روی زمین خیلی سیاحت نموده بود، و یا اینکه مسیح گویند چون او بر مریضی دست می کشید به امر الله متعال شفایاب می شد، یا اینکه هنگام بدنیا آمدنش با چربی مسح شده بود(المفردات للاصفهانی، صـ: 468). و مسیحیان میگویند که عیسی عَلَيْهِ السَّلاَمُ بخاطری مسيح نامیده می شد که وی برای خدمت و فدا نمودن جانش بدنیا پای گذاشت (قاموس كتاب مقدس صـ: 860).

عقیدهء مسیحیت

الله متعال مسیح ( عیسی ) عَلَيْهِ السَّلاَمُ را بسوی بنی اسرائیل فرستاد، دعوت او به توحید خالص و دین سهل و آسان و گوارا و پرستش الله یگانه دور از هرگونه پیچیدگی و تعقید و تحریف و تأویل خارج از ذهن بود. اما اکنون دین مسيحيت به یک عقیدهء باطل و فلسفهء پیچیده تبدیل شده که پیروانش در آن گم گشته اند و در مدح و ستایش مسیح آن چنان مبالغه کردند که او را از انسان بودن به مرز خدائی رسانیدند و گفتند: «مسیح پسر خدا است» و «خداوند فرزندی برای خود اختیار کرده» و «خدا همان مسیح پسر مریم است» - والعياذ بالله-.

به این ترتیب از خدای واحد و صمد که نه کسی را زاده و نه از کسی زاده شده، خانواده ایبه وجود آوردند که از سه عضو تشکیل شده که همگی خدا هستند! یعنی: رب، پسر و روح القدس (جبریل عَلَيْهِ السَّلاَمُ). و معتقد اند که مریم - علیها السلام- مادر مسیح است لیکن او را نیز به درجهء تقدیس و پرستش رسانیدند و گفتند: «مریم مادر خدا است»، تا جائیکه در کلیساها مجسمه ها و تصاویری از مریم - علیها السلام- نصب كردند که هنگام راز و نیاز در مقابلش گردن خم می کنند.

از همین جاست که پیامبر بزرگ اسلام صلی الله علیه و آله و صحبه و سلم امتش را از افراط در ستایشش باز داشته چنانکه می فرماید: «مرا بیش از حد مدح و توصیف ننمائید چنانکه نصاری پسر مریم را بیش از حد مدح نمودند همانا من یک بنده هستم، پس بگوئید: بنده و فرستادهء خدا»( صحیحین بخاری ومسلم).

مسیحیت امروزی بر سه بنا استوار است:

1- عقیدهء تثلیث یا خدایان سه گانه.

2-صَلْب یا (به دار کشیده شده) و تقدیس آن و فدا شدن مسیح u .

3- محاسبهء مسیح با مردم در روز رستاخیز.

اول: عقیدهء تثلیث یا خدایان سه گانه:

مسیحیان معتقد به پروردگار و خالق بزرگ ميباشند زیرا آنها اهل کتاب اند مگر عیسی عَلَيْهِ السَّلاَمُ (پسر!) و روح قدس (جبریل عَلَيْهِ السَّلاَمُ) را با او شریک می گردانند. و در این مسأله اختلاف و تفاوت میان کلیساهای آنها وجود دارد که چگونه این معما را با یکدیگر ارتباط دهند، می گویند: جوهر و اصل سه گانه، و این قول را به وحدانیت در مثلثی و یا مثلث در وحدانیت تفسیر می نمایند(الموسوعة المیسرة صـ: 503).

فرقه ای از آنها معتقد بر آنند که مسیح عَلَيْهِ السَّلاَمُ انسان محض است. و گروه دیگری میگوید: پدر و پسر و روح قدس سه اشکال مختلفی اند که خداوند خویش را در صورت آنها ترسیم نموده و به مردم آشکار کرده است. پس الله - به گمان آنها- ترکیب شده از سه اصل یا جوهر است: پدر، پسر و روح القدس؟ پسر (مسیح) از خداوند (پدر) بیرون آمده و در صورت روح القدس (جبریل عَلَيْهِ السَّلاَمُ) و در جسد مریم انتقال نمود و به شکل زنی ظاهر گردید سپس به شکل عیسی عَلَيْهِ السَّلاَمُ از مریم بدنیا آمد.

گروه دیگری می گویند: پسر مانند پدر، ازلی نبوده بلکه مخلوقی مانند سائر مخلوقات است از همین جاست که او پائین تر از پدر بوده تابع و منقاد اوامر وی می باشد.

گروه دیگری روح القدس را از این اصل سه گانه بیرون می آورند. انجمن نیقیه در سال 325 میلادی و گردهمايی قسطنطینیه در سال 381 میلادی تصویب نمودند که پسر و روح القدس در الوهیت با پدر مساوی اند، و پسر در ازل از پدر زایده شده است و روح القدس از پدر صادر گردیده و تجلی یافته است.

و گردهمايی طلیطله در سال 589 میلادی تصويب نمود که روح القدس از پسر بیرون آمده است.

به این ترتیب کلیساهای غربی و شرقی در این نقطه با هم اختلاف ورزیدند و تا حال ادامه دارد. چنانکه گروهی از آنها مریم – عليها السلام- را نیز مانند پسر به مرتبهء الوهیت رسانیدند(خصائص التصور الإسلامی صـ: 31).  

این بود عقیدۀ مسيحيت در مورد تثلیث که بطور مختصر آنرا ذکر نمودیم.

 از سخنان گذشته چنین بر می آید: وحدانیت الله تعالی امر حقیقی هست و سه گانه بودن (تثلیث) نیز حقیقت دارد. و هر یکی از آن ها مشخصات و ممیزات خاصی خود را دارد که با دیگر فرق دارد، و در عین زمان، هر سه یک جوهر و اصل دارند و یک ذات هستند و درقدرت و ارجمندی با هم برابر اند و در خلقت نیز از یکدیگر پیشی ندارند.

این نظریهء حیران کننده ای است!!

اگر انسان عاقل این عقاید را به صورت درست بياندیشد در می یابد که آنها معتقد به سه ذات اند و هر یک از خود مشخصات جداگانه دارد، و مسأله وحدانیت مجرد دعوی بوده که به صورت درست واضح نیست زیرا می گویند: سه اصل یک است مانند: 1+ 1+ 1 = 1 که هیچ عاقلی آنرا قبول نمی کند.

خلاصهء مطلب این است که آنها سه خداوند دارند و زیر پوشش نام خدا آنرا به مردم عرضه می نمایند و می گویند: ما الله یکتا را می پرستیم (خاک را به چشمان مردم می پاشند).

 از همین جاست که قرآن کریم آنها را از این یاوه گوئی ها منع نموده گمراهی آنان را بیان می دارد، خداوند می فرماید: { يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ وَلَا تَقُولُوا عَلَى اللَّـهِ إِلَّا الْحَقَّ ۚ إِنَّمَا الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ رَسُولُ اللَّـهِ وَكَلِمَتُهُ أَلْقَاهَا إِلَىٰ مَرْيَمَ وَرُوحٌ مِّنْهُ ۖ فَآمِنُوا بِاللَّـهِ وَرُسُلِهِ ۖ وَلَا تَقُولُوا ثَلَاثَةٌ ۚانتَهُوا خَيْرًا لَّكُمْ ۚ إِنَّمَا اللَّـهُ إِلَـٰهٌ وَاحِدٌ ۖ سُبْحَانَهُ أَن يَكُونَ لَهُ وَلَدٌ ۘ لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ ۗ وَكَفَىٰ بِاللَّـهِ وَكِيلًا﴿١٧١﴾}

ترجمه: « ای اهل کتاب! در دین خود غلو مکنید، و در بارهء الله جز حق مگوئید، بیگمان عیسی مسیح پسر مریم، فرستادهء الله است، و او کلمهء الله (یعنی پدیدهء فرمان: "کُنْ") است که الله آن را به مریم رساند (و بدین وسیله عیسی را در شکم مریم پروراند) و او دارای روحی است که از سوی الله (به کالبد مریم دمیده شده است). پس به الله و پیامبرانش ایمان بیاورید و مگوئید که (الله) سه تا است، (از این سخن پوچ) دست بردارید که به سود شما است. خدا یکی بیش نیست که او الله است محال است که فرزند داشته باشد و حال آنکه از آن اوست آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، و کافی است (که تنها) الله مدبر (مخلوقات خود) باشد».

این عقیدهء پیچیده و گنگ که جواب قناعت بخش ندارد بسیاری از پیروان مسیحیت را در دو راهه قرار داده است.

حالا بطور مثال قصه ای از هزاران قصه های گرویدن مسیحیان به اسلام را خدمت تان ذکر می کنم: « راجین هولد شوارش که از کشور لهستان و از خانوادهء مربوط به مذهب پروتستانت می باشد و حالا مشرف به اسلام گردیده است، حکایت می کند که من از کودکی علاقهء خاصی به مسائل دینی داشتم، و آغاز به مطالعه و خواندن عقیدهء کلیسا نمودم مگر آنچه را که آموختم باور کردنی و قناعت بخش نبود... زیرا  نتوانستم مسألهء تثلیث (خدا یان سه گانه) را درست بفهمم و کلیسا نیز در این مورد جواب منطقی نداشت... و سوال هايی در ذهنم خطور می کرد که چطور مسیح عَلَيْهِ السَّلاَمُ خود را پسر خدا می نامد در حالیکه در انجیل یوحنا سِفْر هفتم می گوید: «من نمیتوانم عملی را خودم انجام دهم...» و در سِفْر پنجم انجيل متی می گوید: «ای مردم! پروردگار تان را پرستش و اطاعت کنید...». و در این مورد با بعضی از علمای دینی مسیحیت مناقشه نمودم مگر کسی از آنها قادر به دادن جواب قناعت بخش نشد، سپس در پی کتابهای دین هندويی و بودايی و بعضی ادیان دیگر شدم ولی در هر کدام صدها خدا وجود داشت که دلم به هیچ کدامی از از اين مذاهب آرام نمی گرفت، تا اینکه کتابی از اسلام بدستم رسيد كه معلومات کوتاهی در بارهء اسلام داشت ولی تصمیم گرفتم که تلاش به خرچ دهم و معلومات کافی در بارهء اسلام بدست آورم... همین بود که دوستان مسلمان یافتم و از آنها در مورد اسلام معلومات خواستم و آنها کتابهای زیادی را در دسترسم قرار دادند تا اینکه دلم آرام گرفت و گم شده ام را دریافتم»( لماذا اعتنقت الإسلام از فوزی الحلبی صـ: 16).

این بود عقیدهء تثلیث یا خدایان سه گانه و یا خانواده ای که همهء شان خدا اند که هر خواننده ای را به شگفت می آورد.

دوم: عقیدهء صَلْب یا بدار آویخته شدن مسیح عَلَيْهِ السَّلاَمُ و مقدس دانستن آن:

علامهء صلیب، شعار مسیحی ها بوده آنرا مقدس میدانند، آنها اعتقاد دارند که مسیح عَلَيْهِ السَّلاَمُ در دو چوب متقاطع به دار آویخته شد. اینکه چرا به دار آویخته شد چنین تعلیل می کنند: مسیح عَلَيْهِ السَّلاَمُ بخاطر جبران و کفارهء گناه پدر انسان ها (آدم عَلَيْهِ السَّلاَمُ)، هنگامیکه از درختیکه ممنوع قرار داده شده بود خورد، گناه این نا فرمانی به اولاد آدم منتقل گردید و الله تعالی بر همهء اولاد آدم خشمگین است، لذا واسطه و خلاص گری بکار است که گناهان را متحمل شود و خود را فدای همه نماید تا الله راضی گردد.

این مرد فدا کار عیسی عَلَيْهِ السَّلاَمُ بود که خود را فدائی کرد و به دار آویخته شد(دراسات فی الأدیان صـ: 304).  

اینکه چه کسی او را بدار آویخت در کتابهای انجیل قصهء آن ذکر شده که ما بطور مختصر آنرا ذکر می کنیم:

مسیحی ها اعتقاد دارند که مسیح عَلَيْهِ السَّلاَمُ را یهودیان به قتل رسانیده اند زیرا به گمان یهود مسیح عَلَيْهِ السَّلاَمُ به خداوند کافر شده است و یکی از پیروانش که یهوذا اسخریوطی نام داشت در مقابل مال، جای بود و باش او را به یهودیان افشاء نمود و همین بود که شب روز جمعه گرفتار گردید و به خانهء یکی از کاهن های یهودی انتقال داده شد و بعد از تحقیق در محکمه حکم اعدام را بر او صادر نمودند، سپس به سوی مرکز ولایت رومانی ها بردند و به دار آویختند، و شب هنگام او را از دار پائین کردند و در قبری گذاشتند. و بعد از گذشت دو روز، هنگامیکه بالای قبر آمدند، قبر را خالی یافتند، همین بود که بعد از چهل روز خداوند وی را به آسمان بلند کرد، ذكر این قصه در کتابهای انجیل با اشكال مختلف بيان گرديده که اینجا گنجایش ذکر آن نیست(دراسات فی الأدیان صـ: 306).

حقیقت امر چیست؟

قوم بنی اسرائیل به سبب داشتن عقیدۀ توحید درهر زمانی از سائر ملت های معاصر خود ممتاز بودند اما به علت همسایگی و همنشینی با قبیله های بت پرست مشرک و گذشت زمان طولانی از تعلیمات پیامبران، عقاید نادرست و عادات جاهلی به سوی آنها جریان پیداکرد. عیسی عَلَيْهِ السَّلاَمُ آنان را به توحید خالص و رهائی از تمام آن چه که از عادات جاهلی و عقاید باطل بود فرا می خواند، چون ترک این همه بر یهودیان گران آمد، علیه او به پیکار بر خاستند و باکمان واحد به سویش تیر پرتاب می نمودند و او را آماج تهمتها و سخنان بيهودهء خود قرار می دادند و دشنامهای زشت و گستاخانه را در مورد او به کار می بردند، و مادرش - مریم بتول- را دشنام می دادند و طعنه می زدند. سپس تصمیم به قتلش گرفتند تا از او خلاصی یابند، پس موضوع را به حاکم رومی عرضه داشته و گفتند: او مرد شورشی و هرج و مرج طلب است که از دین ما برگشته، جوانان را فریفته و شیفتهء خود نموده، وجودش خطری برای حاکمیت است، چون در برابر نظام (حکومت) هیچ نرمشی نشان نمیدهد و مقید به قانون نیست، این سخنان پر از نیرنگ و زیرکی بود و رنگ سیاسی را به همراه داشت زیرا یهودیان خوب میدانستند که جنبه دینی حکام را تحریک نمی کند لذا سخنان خود را به سیاست آمیختند.

فرمانروایان بیگانۀ مشرک که سر گرم ادارۀ امور بودند حقیقت امر را نمیدانستند و از کینه ورزیهای یهود و دشمنی آنها با مسیح عَلَيْهِ السَّلاَمُ را به آسانی درک نمیکردند، همین بود که بعد از پافشاری یهود ورفت و آمدهای مکرر آنان حکام وقت تصمیم گرفتند تا ازین قضیه خود را خلاص کنند.

 عصر روز جمعه بود و فردایش روز شنبه که یهودیان دراین روز کار نمی کردند و روز تعطیل عمومی بود اما آنان بسیار حریص بودند تا حکم  قبل از غروب آفتاب روز جمعه صادر گردد و روز شنبه را با خیال راحت استراحت نمایند، همین بود که حکم قتل او به وسیلۀ صلیب صادر گردید. بعد از صادر شدن حکم اعدام مسیح عَلَيْهِ السَّلاَمُ عده ای از یهودیان و جوانان هیجان زده ای که آرزوی از بین بردن وی را داشتند، میخواستند هر چه زودتر به محل دار برسند، مسیح عَلَيْهِ السَّلاَمُ که بسیار خسته و ناتوان شده توانائی تند رفتن را نداشت. درین شرایط، مأمور نگهبان مسیح به جوان اسرائیلی دستور داد تا چوبۀ دار را حمل کند، این جوان از دیگر دوستانش پرجوش و خروش تر و احساساتی تر و ابله تر بود و میخواست هرچه سریع تر این امر به پایان رسد، به این ترتیب جمعیت به دروازۀ محل چوبۀ دار رسیدند، نگهبانان محل چوبۀ دار پیش آمدند و دست جوان حامل صلیب را گرفتند، ناله و فریاد از هر سو بلند شد، آن جوان نیز فریاد می زد و می نالید که او بیگناه است ولی نگهبانان که از رومیان بودند زبانش را نمی فهمیدند و هیچ توجهی به این داد و فریاد نکردند آنها جوان را گرفته حکم را در مورد او اجرا کردند و یهودیان نیز از دور ناظر حادثه بودند، دنیا در تاریکی شب فرو رفته بود و آنها قطعاً یقین داشتند کسی که به صلیب کشیده شده مسیح است.

اما الله مسیح عَلَيْهِ السَّلاَمُ را از کید و مکر یهود رهانید و به سوی خود فرابرد(برگرفته از کتاب پیامبران از دیدگاه قرآن صــ: 230- 237).

 الله تعالی درین مورد خبر می دهد:  { وَبِكُفْرِهِمْ وَقَوْلِهِمْ عَلَىٰ مَرْيَمَ بُهْتَانًا عَظِيمًا ﴿١٥٦﴾ وَقَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسِيحَ عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ رَسُولَ اللَّـهِ وَمَا قَتَلُوهُ وَمَا صَلَبُوهُ وَلَـٰكِن شُبِّهَ لَهُمْ ۚ وَإِنَّ الَّذِينَ اخْتَلَفُوا فِيهِ لَفِي شَكٍّ مِّنْهُ ۚ مَا لَهُم بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِلَّا اتِّبَاعَ الظَّنِّ ۚ وَمَا قَتَلُوهُ يَقِينًا ﴿١٥٧﴾ بَل رَّفَعَهُ اللَّـهُ إِلَيْهِ ۚ وَكَانَ اللَّـهُ عَزِيزًا حَكِيمًا﴿١٥٨﴾}

ترجمه: « و (الله بر آنان خشم گرفت) به سبب کفر ورزیدن شان ، و افترای بزرگی که بر مریم سلام الله علیها بستند. و میگفتند که: ما عیسی پسر مریم، پیغمبر الله را کشتیم! در حالی که نه او را کشتند و نه بدار آویختند، و ليکن کار بر آنان مشتبه شد و کسانی که در بارۀ او اختلاف پیدا کردند (همگی) راجع به او در شک و گمانند و آگاهی بدان  ندارند و تنها به گمان سخن میگویند، و یقیناً او را نکشته اند ( و قطعاً مقتول کس دیگری بوده است) بلکه الله او را در پیش خود به مرتبۀ والائی رساند و الله توانا و حکیم است».

سوم: محاسبۀ مسیح با مردم در روز رستاخیز:

مسیحیان به این گمانند که عیسی عَلَيْهِ السَّلاَمُ محاسبۀ مردمان را در روز قیامت بدست خواهد گرفت، بدلیل نامۀ دوم پاولز که به اهل کورنتوش فرستاده: «5/10» (حتماً همۀ ما در مقابل تخت مسیح حضور خواهیم یافت تا باهرکسی مطابق کارهای خیر یا شرش محاسبه صورت گیرد و پاداش آنرا حاصل نماید).

ولی اعتقاد مسلمانان اینست که الله تعالی در روز قیامت خودش محاسبه و تصفیه حساب بابندگانش خواهد کرد و پیامبران همه گواهی بر امت های شان خواهد بود(دراسات فی الأدیان صـ:333).

و ليكن اعتقاد مسيحيان جز خیال پروری نیست، زیرا عیسیعَلَيْهِ السَّلاَمُ مانند سائر انبیاء در میدان حشر خواهد ایستاد، بلکه الله تعالی مسیح عَلَيْهِ السَّلاَمُ را مورد باز پرس قرار خواهد داد، قرآن کریم این صحنه عظیم را چنین ترسیم می کند: { وَإِذْ قَالَ اللَّـهُ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ أَأَنتَ قُلْتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونِي وَأُمِّيَ إِلَـٰهَيْنِ مِن دُونِ اللَّـهِ ۖ قَالَ سُبْحَانَكَ مَا يَكُونُ لِي أَنْ أَقُولَ مَا لَيْسَ لِي بِحَقٍّ ۚ إِن كُنتُ قُلْتُهُ فَقَدْ عَلِمْتَهُ ۚ تَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِي وَلَا أَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِكَ ۚ إِنَّكَ أَنتَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ ﴿١١٦﴾}

ترجمه: « و (خاطر نشان ساز) آنگاه را که الله میگوید: ای عیسی پسر مریم! آیا تو به مردم گفته ای که جز الله، من  و مادرم را هم دو خدای دیگر بدانید، عیسی میگوید: تو را منزه از آن میدانم که دارای شریک و انباز باشی، مرا نسزد که چیزی را بگویم که حق من نیست، اگر آن را گفته باشم بیگمان تو از آن آگاهی، تو از راز درون من هم با خبری و من از آنچه بر من پنهان میداری بی خبرم، زیرا تو دانندۀ رازهايی و به همهء اسرار غيب آگاهی»(تفسیر نور).

منابع :

1- قرآن الکریم

2- المفردات للاصفهانی

3- قاموس كتاب مقدس

4- صحیح بخاری ( از کتب سته اهل سنت)

5- صحیح مسلم ( از کتب سته اهل سنت)

6- الموسوعة المیسرة

7- خصائص التصور الإسلامی

8- لماذا اعتنقت الإسلام از فوزی الحلبی

9- دراسات فی الأدیان

10- پیامبران از دیدگاه قرآن

11- تفسیر نور

12 – کتاب ارزشمند مسيحيت را بشناسيد تالیف قريب الله «مطيع»